SKŁADNIKI:
– 2,5 l wody
– około 50 dag ziemniaków
– sezonowe jarzyny (im bardziej różnorodne tym lepiej)
– 50 -70 dag mielonego mięsa wieprzowego
– pieprz
– sól
PRZYGOTOWANIE:
Jarzyny umyć, ziemniaki pokroić w talarki, jarzyny w paski lub dużą kostkę, kalafior podzielić go na drobne różyczki, zalać niedużą ilością wody i ugotować tak, aby były nie do końca dogotowane. Mięso przyprawić solą i pieprzem, wyrobić na gładką masę, utoczyć w dłoniach kulki wielkości orzecha włoskiego, obtoczyć je w mące (pszennej lub ziemniaczanej). Zagotować lekko osoloną wodę, jak się zagotuje wrzucić do garnka mięsne kulki, po wypłynięciu ich na górę gotować w zależności od wielkości około 3 – 5 minut. Do garnka z mięsnymi kulkami dodać jarzyny wraz z wodą, w której się gotowały. Gotować aż jarzyny będą całkiem miękkie. W razie potrzeby przyprawić. Można dodać łyżkę przecieru pomidorowego. W sezonie dodawano pod koniec gotowania się jarzyn 2 – 3 świeże pomidory z przydomowego ogródka obrane (po sparzeniu) ze skórki i pokrojone w ćwiartki.
TAK NA MARGINESIE:
Uważa się, że na Górnym Śląsku we wszystkich rodzinach na niedzielny obiad jadano rolady wołowe z kluskami i modrą kapusta. Na te luksus (wołowina, tak jak dziś, była droga) mogły sobie jednak pozwolić tylko zamożne rodziny. W wielu rodzinach mniej zamożnych (zwłaszcza wielodzietnych – często bywały to rodziny 10 – 12 osobowe) zestaw ten był serwowany jedynie podczas świąt czy ważnych uroczystości rodzinnych. Mięso często jadało się w takich rodzinach tylko w niedzielę i przeważnie były to albo karbinadle z ziemniakami i sezonową surówką albo ajntopf z mięsnymi kulkami, do którego podawano chleb (często własnego wypieku). Wiele gospodyń, aby mięsnych kulek było więcej podczas wyrabiana mięsnej masy dodawało do niej wymoczoną, odciśniętą bulkę. Jesienią dodawano kilka ugotowanych osobno grzybów (nie dodawać wtedy przecieru). Na przednówku, gdy kończyły się zapasy jarzyn na wodzie, w której gotowały się mięsne kulki robiono z zakwasu żurek, który zabielano śmietaną. Żurek z mięsnymi kulkami jadło się z chlebem (nie dodawano ziemniaków).
bigos boczek Boże Narodzenie deser epickie galaretka gołąbki groch grzyby gęś jabłka jajka kapusta kluski kompot królik kulinarna galeria kulinarna tradycja kura mintaj mortadela musztarda mąka pasztet pieczywo placki porady ze śląskiej kuchni sałata sałatka ser sos słodkości warzywa Wielkanoc wieprzowina wigilia wołowina ziemniaki zupa śledzie śliwki śląski słownik kuchenny żur